Met de pilot Kleirijperij onderzoekt het programma Eems-Dollard 2050 innovatieve methoden om van slib op een rendabele manier klei te maken voor dijkversterking. Een innovatieve aanpak, want er is nog weinig bekend over de optimale manier om van zout baggerslib geschikte dijkenklei te maken.
Hoe kunnen we van nat, zout slib, dat is gebaggerd in de haven van Delfzijl of afkomstig is uit Polder Breebaart, op een zo efficiënt mogelijke manier klei maken die geschikt is voor het versterken van dijken? Die vraag staat centraal in de pilot Kleirijperij. De pilot maakt onderdeel uit van de majeure opgave ‘Vitale Kust Eems-Dollard’. Het zogenaamde ‘rijpen van klei’ gebeurt op twee verschillende locaties in een Kleirijperij. Bij Delfzijl (Oosterhorn) en in de Polder Breebaart (de kwelder langs de Dollarddijk).
Kleirijpingsstrategieën
De samenstelling van de klei moet aan specifieke eisen voldoen. Normaal gesproken wordt geschikte klei voor dit doel aangevoerd uit gebieden die ver weg liggen. Door gebruik te maken van slib uit de Eems-Dollard, voorkomt dat het slib over zulke grote afstanden moet worden vervoerd.
In de proefvakken van de Kleirijperij wordt in het kader van de pilot met verschillende methoden geëxperimenteerd om het slib te laten rijpen tot klei. Drainage, beplanting, het regelmatig in beweging brengen van het materiaal en het toevoegen van bijvoorbeeld zand zijn manieren die worden getest. Dit gebeurt met aandacht voor processen van ontwatering, ontzilting en vermindering van de hoeveelheid organisch stof van het slib.
Het is de verwachting dat niet alle klei uit de Kleirijperij kan worden gebruikt voor hoogwaardige toepassingen zoals het versterken van dijken. Ongeschikt materiaal kan bijvoorbeeld worden ingezet voor het ophogen van laag liggende landbouwgronden.
Samenwerking tussen veel partijen
Bij de uitvoering van de pilot zijn verschillende overheden, natuurorganisaties, kennisinstituten en het bedrijfsleven betrokken. Ze vervullen allemaal een specifieke rol en zetten zich gezamenlijk in om de proef te laten slagen. Op diverse plekken in Nederland en in het buitenland is veel interesse voor de aanpak en de resultaten van de pilot Kleirijperij.
Bijdrage Waddenfonds
Uit het programma ‘Vitale kust Eems-Dollard’ van het Waddenfonds ontving de Kleirijperij een subsidie van € 4.454.000,-. Hiervan zijn tot nu toe de voorbereiding van werkzaamheden, het inrichten van de depots, monitoringonderzoek, huur van depotruimte en inhuur van de aannemer gefinancierd. Daarnaast hebben ander partners van het programma Eems-Dollard 2050 ook een financiële bijdrage geleverd. Dit waren Rijkswaterstaat, Hoogwaterbeschermingsprogramma, ministerie van LNV, Groningen Seaports, EcoShape en provincie Groningen.
| HWBP | Waddenfonds | Provincie Groningen | Min. EZ (nu LNV) | Min.
IenW |
GSP | EcoShape | Totaal
|
|
| Kleirijperij | 1.050.000 | 4.454.000 | 500.000 | 100.000 | 600.000 | 560.000 | 605.000 | 7.869.000* |
*berekend is dat de klei een opbrengst zal hebben van € 230.000. Dit wordt vaak meegerekend in het totaal bedrag
Mijlpalen pilot
2018: inrichten van de depots en vullen met slib
2019 – 2021: Monitoring van het proces van kleirijping
2021: Oplevering klei voor pilot Brede Groene Dijk
