Fossielvrij varen op de Waddenzee. Niets meer of minder is het doel van het Programma Green Shipping Waddenzee, “We zetten vol in op het ontwikkelen van schone technologie en varen op waterstof”, vertelt programmamanager Leo van der Burg enthousiast.

Vermindering van de CO2-emissies van alle scheepstypen op de Waddenzee met 60% in 2030. Niets meer of minder is het programmadoel van Green Shipping Waddenzee. Leo van der Burg is de eerste om te erkennen dat de lat hoog ligt. “Dat lijkt inderdaad veel. Toch loopt dit doel gewoon in de pas met de Europese ambities voor de scheepvaart, althans voor de emissie van CO2. “Onze inzet, compleet fossielvrij, gaat natuurlijk wel een stap verder. Dat moet ook, want schepen stoten naast koolstofmonoxiden ook andere vervuilende stoffen uit. Mondiaal geven we hiermee een interessant signaal af.”

Het programma, gecoördineerd door FME, de ondernemersorganisatie voor de technologische industrie, is een samenwerking tussen bedrijfsleven, kennisinstellingen én havens. Er wordt meer dan € 25,8 miljoen geïnvesteerd. Daarvan is € 8 miljoen een Waddenfonds subsidie, terwijl de Waddenprovincies ruim € 2,6 miljoen in het programma investeren. Het bedrijfsleven draagt zelf dus ook fors bij aan de totale investering.

Eerste activiteiten
In april  2020 ging het licht op groen voor Green Shipping en inmiddels zijn de eerste activiteiten op de rails gezet. Een mooi voorbeeld is het ombouwen van de Ecolution. Het hypermoderne zeilschip van voormalig astronaut Wubbo Ockels is onlangs, voorzien van een waterstofmotor, te water gelaten. “De komende maanden gaan we hiermee varen, uiteraard op waterstof. De rest van de Waddenvloot moet dit voorbeeld dus volgen.” Ook zijn de eerste contacten gelegd met vertegenwoordigers van de visserijsector. Zo is er een visser op Lauwersoog die een nieuwe motor nodig heeft. “Dilemma voor hem is dat dit niet spoort met het bereiken van o.a. de CO2 doelen.. Daarom kijken we met hem of het mogelijk is om zijn kotter op groene waterstof of methanol te laten varen. Daar kunnen we veel van leren.” op de website van RTV Noord staat een bericht over het omgebouwde schip.

Naast het ombouwen van schepen wordt onderzocht of nieuwe schepen direct al op groene waterstof of groene methanolkunnen varen. “Sinds kort zijn we hierover in gesprek met de Rijksrederij die hun vloot moeten verduurzamen. Dan praat je direct over een grote groep  schepen die op het Wad varen. Ook zijn we bezig met patrouilleschepen, baggerschepen, watertaxi’s, de bruine vloot en de snelle schepen die naar de wadden- of booreilanden varen.”

Werkgelegenheid
De transitie naar fossielvrij varen kan volgens van der Burg een flinke impuls aan de economie van de waddenprovincies geven. “Ieder schip wordt door een werf gebouwd of omgebouwd. En ieder project kent een elektrotechnische variant. Dit betekent dat een hele mix van bedrijven garen spint bij het realiseren van een emissievrije waddenvloot. Alleen komend jaar al verwacht ik dat er zeker een twintigtal bedrijven zich aansluit.” Dat moet ook, want er is veel werk aan de winkel. “De scheepvaart is momenteel immers nog volstrekt afhankelijk van fossiele brandstof. Dit betekent dat allerlei technische aspecten nog moeten worden uitgedokterd. Bovendien moet het economisch uitkunnen.”

Aan de slag
Er wachten de komende jaren dus flink wat uitdagingen. Om die te tackelen, is het programma opgeknipt in tien afzonderlijke projecten. Grofweg de helft hiervan is inmiddels opgestart. Er zijn dus heel wat mensen en partijen bij het programma betrokken. Van der Burg benadrukt in dit verband de saamhorigheid. “We vormen in feite een groot team dat uit allerlei losse bedrijven en instellingen bestaat. Er zijn geen losse projecten meer, we zijn allemaal met dezelfde missie bezig.” Voor het Waddengebied kan hier veel moois uit voortkomen. Te meer daar het programma het maatschappelijk klimaat mee heeft. “Neem alle Waddenhavens. Stuk voor stuk hebben ze mij laten weten niet te wachten tot er ergens groene waterstof is. Ze gaan het gewoon zelf produceren. Overal zijn lokale initiatieven waar de duurzaam opgewekte stroom, afkomstig van zon en wind, wordt omgezet naar waterstof.”

Europa in
Toewerken naar emissievrije scheepvaart is een mondiale opgave. Om die reden is van der Burg van plan om met het Programma Green Shipping Waddenzee ook in Europa de boer op te gaan. “We willen onze projecten zeker in Europa onder de aandacht brengen.” Een opsteker in dit verband vormde de recente presentatie van het programma tijdens de Toogdag Wadden. “Tot de deelnemers behoorden de ministers Cora van Nieuwenhuizen en Carola Schouten. Beiden reageerden enthousiast en zegden hun medewerking toe. Bovendien lieten de ministers weten middelen en capaciteit beschikbaar te willen stellen om de route naar Europa of zelfs de mondiale weg via de International Maritime Organisation mogelijk te maken.”

Meer weten over Green Shipping Waddenzee? Neem dan een kijkje op de website van het programma: https://greenshippingwaddenzee.nl