Het pilot project Blue Energy heeft als doel om duurzame energie op te wekken door het mengen van zoet- en zoutwater. De pilot van het project is gevestigd op de Friese zijde van de Afsluitdijk. Hier bouwden de initiatiefnemers, met onder andere een bijdrage uit het IKW-Waddenfonds, al in 2014  een kleine proefinstallatie voor het opwekken van ‘blauwe’ stroom. Vanaf die periode heeft de proefinstallatie een schat aan informatie opgeleverd en hebben de initiatiefnemers de techniek succesvol kunnen testen en verbeteren.

(Inter)nationale en wereldwijde belangstelling
Dat het hier gaat om een revolutie binnen de opwekking van duurzame CO2-vrije energie is duidelijk. Deze nieuwe vorm van duurzame energieopwekking is baanbrekend. In tegenstelling tot bijvoorbeeld zonnepanelen of windmolens, is de Blue Energy techniek niet afhankelijk van wanneer de zon schijnt of wanneer het waait. Het water is er altijd, waardoor 24 uur per dag, 7 dagen per week duurzame energie kan worden opgewekt. In 2016 ontving het project hiervoor al de landelijke titel ‘Nationaal Icoon’ en behoort daarmee thuis in het rijtje van baanbrekende innovaties zoals Bluetooth, de Deltawerken en de kunstnier. Een titel die het project geen windeieren heeft gelegd. Zo bezochten in maart van dit jaar het Directoraat Generaal Energie van de EU samen met de ambassadeur van Bangladesh de proeflocatie.

Opschalen
Inmiddels is de pilot toe aan de volgende fase en hebben de initiatiefnemers een nieuw plan ingediend bij de stuurgroep van het IKW. Met dit nieuwe plan willen de initiatiefnemers (REDstack, Deltares en NIOZ) de huidige proefinstallatie opschalen naar een 16.5 kW Blue Energy installatie. Met deze grotere installatie willen ze aantonen dat het technisch en economisch haalbaar is om op een verantwoorde wijze duurzame energie te winnen in een kwetsbaar natuurgebied zoals de Waddenzee.

Mengen zoet- en zoutwater
Bij de techniek van Blue Energy worden zoet- en zoutwater gebruikt om energie op te wekken. Zoet- en zoutwater worden gescheiden door een membraan dat op basis van ionenuitwisseling duurzame elektriciteit opwekt. Na afloop van het proces zijn zoet IJsselmeerwater en zout Waddenzeewater gemengd en worden ze als brakwater terug in de Waddenzee gebracht. Binnen de nieuwe fase van het project wordt onderzocht of het brakke water positieve effecten heeft voor de onderwaternatuur en in het bijzonder voor de migratie van vis.

Ecologische schade minimaliseren
Naast het onderzoek over de effecten van het brakke water dat wordt terug gebracht naar de Waddenzee, onderzoeken de initiatiefnemers ook of het mogelijk is om een nieuwe techniek te ontwikkelen voor de waterinname en de waterteruggave. Deze nieuwe techniek moet de ecologische schade aan zoöplankton, vislarven, schelpdieren en viseieren die nu optreedt bij waterinname door industrieën in de Waddenhavens zoveel mogelijk verminderen. De initiatiefnemers werken hierbij samen met diverse bedrijven gevestigd in de Waddenhavens die gezamenlijk 188,6 m3 water per seconde innemen uit de Waddenzee. Het is de bedoeling dat die bedrijven na succesvolle afronding van de pilot de nieuwe technieken ook gaan toepassen. Waardoor wordt bijgedragen aan de verdere verbetering van de onderwaternatuur van de Waddenzee.

CO2 reductie en verder opschalen
De grotere Blue Energy-installatie zal per jaar 132.000 kWh produceren en is daarmee goed voor een jaarlijkse reductie van ruim 19,8 ton CO2-uitstoot. Door het verder ontwikkelen en toepassen van nieuwe technieken en kennis kan in de toekomst mogelijk verder worden opgeschaald naar een 100 MW-installatie op de Afsluitdijk. Die zal dan 830.000.000 kWh stroom gaan produceren, genoeg voor circa 150.000 huishoudens in Fryslân en Noord-Holland.

Inmiddels heeft het Waddenfonds het project ook positief beoordeeld en is de IKW-Waddenfondssubsidie van bijna 5 miljoen euro toegekend.

Meer informatie over het project Blue Energy is hier te vinden.